စာရေးဆရာ ကျော်အောင်ကို ပခုက္ကူမြို့ ပေါင်းလောင်းရှင်ရပ် အဖ ဒိစတြိတ်ကောင်စီ အတွင်းရေးမှူး ဦးကြင်မောင်၊ အမိ ဒေါ်တင်မြင့်တို့က ၁၉၂၈ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ ၂၉ ရက် တနင်္ဂနွေနေ့ (မူကွဲ - ၁၉၂၇ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၈)တွင် မွေးဖွားသည်။ မွေးချင်းနှစ်ယောက်ရှိသည့်အနက် အငယ်ဖြစ်သည်။ ငယ်မည်မှာ အောင်ကြည်၊ အမည်ရင်း ဦးကျော်အောင် ဖြစ်သည်။
ငါးနှစ်အရွယ်မှ ရှစ်တန်းအောင်သည်အထိ ပခုက္ကူမြို့ ဝက်စလီယံ အထက်တန်းကျောင်းတွင် ပညာသင်ကြား ခဲ့သည်။ ရှစ်တန်းအောင်သည့်နှစ်တွင် တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲ အောင်မြင်ပြီး ဆေးတက္ကသိုလ်သို့ တက်ရောက်ခဲ့သည်။ သို့သော် နောက်ပိုင်းတွင် ဝိဇ္ဇာပညာရပ်သို့ ပြောင်းလဲသင်ကြားခဲ့သည်။ ၁၉၅၄ တွင် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်မှ ဝိဇ္ဇာဘွဲ့ ရရှိခဲ့သည်။
၁၉၄၄ ခုတွင် ဗမာ့တပ်မတော်သို့ ဝင်သည်။ ပဉ္စမပတ် မင်္ဂလာဒုံဗိုလ်သင်တန်းတက်သည်။ ၁၉၄၅ ခု ဖက်ဆစ် တော်လှန်ရေးတွင် တိုင်း (၁) ၁ဝ၉ တပ်ရင်း (မင်းရှင်နောင်တပ်ရင်း)၌ ပါဝင် တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ ဂျပန်တော်လှန်ရေးတွင် အင်းစိန်ခရိုင်ပြည်သူ့ရဲဘော်၏ အတွင်းရေးမှူး (၁၉၄၆)၊ ပခုက္ကူခရိုင် ပြည်သူ့ရဲဘော်အဖွဲ့ အတွင်းရေးမှူး (၁၉၄၆)၊ ဗမာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကျောင်းသားသမဂ္ဂ အမှုဆောင် (၁၉၄၇ - ၄၉)၊ စာပေသစ် မဂ္ဂဇင်း အယ်ဒီတာ အဖွဲ့ဝင် (၁၉၅ဝ)၊ ဆေးသိပ္ပံ မဂ္ဂဇင်း (၁၉၅ဝ - ၅၁) မြန်မာစာတည်း၊ ဆေးကျောင်းသားများ သမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူး (၁၉၅၁ - ၅၂)၊ မြန်မာ - ဆိုဗီယက် ယဉ်ကျေးမှု အသင်း၏ အတွင်းရေးမှူး (၁၉၅၂ - ၅၃)၊ တက္ကသိုလ် ဘာသာပြန် ဌာန (၁၉၅၅ - ၅၆)၊ မြန်မာနိုင်ငံသမိုင်း ကော်မရှင် (၁၉၅၆ - ၅၇)၊ တက္ကသိုလ်ဘာသာပြန်နှင့် စာအုပ်ထုတ်ဝေရေးဌာန (၁၉၅၇ - ၈၇)တွင် လက်ထောက် စာတည်း၊ စာတည်း၊ စာတည်းမှူး စသည် ထမ်းဆောင် ခဲ့ပြီး၊ ၁၉၈၇ တွင် စာတည်းမှူး အဖြစ်မှ သက်ပြည့် ပင်စင် ယူခဲ့သည်။ ထို့နောက် မြန်မာစာအဖွဲ့ အဖွဲ့ဝင်၊ ပခုက္ကူ ဦးအုံးဖေ စာပေဆု ရွေးချယ်ရေး အဖွဲ့ဝင်၊ အမျိုးသား စာပေဆု စိစစ်ရွေးချယ်ရေး ကော်မတီဝင်၊ မြန်မာနိုင်ငံ စာပေနှင့် စာနယ်ဇင်း အဖွဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ (၂၂ - ၆ - ၉၈ မှ ၁၃ - ၂ - ၂ဝဝဝ ထိ) ဆောင်ရွက် ခဲ့သည်။ ဂျပန်၊ ဟောင်ကောင် နှင့် ထိုင်းနိုင်ငံ များသို့ သွားရောက် ခဲ့သည်။
၉၄၅ ခု နှောင်းပိုင်းတွင် သုံးဆယ်မြို့၌ ဓူဝံစာစောင် ထုတ်ဝေပြီး ကလောင်မွေးခဲ့သည်။ ၁၉၄၇ (မူကွဲ ၁၉၄၆) တွင် ပြည်သူ့ရဲဘော် ဂျာနယ်၌ စာစတင်ရေးသည်။ ပင်ကိုရေးဝတ္ထုများတွင် 'ကြွေကြွေကာနွမ်းလေပြီကွယ်' (၁၉၅၄)၊'အနီထဲက ကြယ်ဖြူပွင့် ' (၁၉၆၄)၊ 'လူ့သမိုင်း' (၁၉၆၅)၊ 'သမဂ္ဂအလံတော် အောက်ဝယ်' (၁၉၆၉)၊'နိဗ္ဗာန်ဘုံပျောက်ဆုံးခြင်း' (၁၉၆၉)၊ 'အရေးကြီးပြီ သွေးစည်းကြစို့' (၁၉၇၁)၊ 'အမှောင်ခေတ်က ချစ်သူများ' (၁၉၇၃)၊ 'အကောင်းမြင်သမား'၊ ' နှလုံးလှ ဆရာဝန်' (၁၉၆၅)၊ 'တောရိုင်းမြေ' (၁၉၆၅/၆၇)၊ 'ဆမ်းမားဆက်မွန်၏ ဝတ္ထုတိုများ'၊ 'ချက်ကော့၏ သတို့သမီးနှင့် အခြားဝတ္ထုတိုများ'၊ 'အိုဂျေရုဆလင်'၊ 'ကူလီ'(၁၉၅၄)၊ 'မက်ဝါဒလမ်းညွှန့်' (၁၉၆၄)၊ 'နေဝင်ဘုရင်များ ' (၁၉၉၈) တို့သည် လည်းကောင်း ထင်ရှားသည်။ ' တောရိုင်းမြေ 'စာအုပ်သည် (၁၉၆၇)အမျိုးသားစာပေဆု(ဘာသာပြန်)ကို လည်းကောင်း၊'အိုဂျေရုဆလင်' စာအုပ်သည် ၁၉၅၅ ခုနှစ်တွင် အမျိုးသားစာပေဆု (ဘာသာပြန်၊ သုတ) ကိုလည်းကောင်း ရရှိခဲ့သည်။ ကျော်အောင်သည် ၁၉၈၆ ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံတော်ကောင်စီမှ ပေးအပ်ချီးမြှင့်သော နိုင်ငံ့ဂုဏ်ရည်ဘွဲ့(ဒုတိယအဆင့်) ကိုရရှိခဲ့သည်။ ထို့နောက် အမျိုးသားစာပေဆု လေးကြိမ်နှင့် ၁၉၉၉ အရှေ့တောင်အာရှ စာပေဆုရရှိခဲ့သော စာရေးဆရာကျော်အောင်သည် ၁၃-၂-၂၀ဝ၀ ပြည့်နှစ်၊ ညနေ (၄)နာရီ တွင် ရန်ကုန်မြို့၌ ကွယ်လွန်သည်။
ထင်ရှားသောစာအုပ်များ
ပင်ကိုရေး ဝတ္ထုများတွင်-
အနီထဲက ကြယ်ဖြူပွင့် (၁၉၆၄)၊
သမဂ္ဂ အလံတော် အောက်ဝယ် (၁၉၆၉)နှင့်
အရေးကြီးပြီ သွေးစည်းကြစို့ (၁၉၇၁) တို့သည် လည်းကောင်း၊
ဘာသာပြန် ဝတ္ထု များတွင်-
ကူလီ (၁၉၅၄)၊
နှလုံးလှ ဆရာဝန် (၁၉၆၅)၊
တောရိုင်းမြေ (၁၉၆၇)၊
မြစ်ကမ်းပေါ်က စက်ရုံကလေး (၁၉၇၂)၊
အမှောင်ခေတ်က ချစ်သူများ (၁၉၇၃)၊
အကောင်းမြင်သမား (၁၉၇၆)၊
သင်၏ သစ္စာ မရှိသော (၁၉၇၇)၊
ပြိုင်ချင် ဆိုင်ချင် နိုင်ချင် (၁၉၇၇)၊
မြန်မာပြည် အတွေ့အကြုံများ (၁၉၈၄)၊
မာကိုပိုလို (၁၉၉၂)၊
အိုဂျေရုဆလင် (၁၉၉၅)၊
နေဝင်ဘုရင်များ (၁၉၉၈)၊
ဆမ်းမားဆက်မွန်၏ ဝတ္ထုတိုများ (၂၀၀၁)၊
ပါရီရုပ်ပုံလွှာ (၂၀၀၄)၊
သူရဲကောင်း တံဆိပ်နီ (၂၀၀၇)၊
ဇလာတာ၏ နေ့စဉ်မှတ်တမ်း (၂၀၀၉)၊
မြန်မာပြည် လွတ်လပ်ရေးတိုက်ပွဲ (၂၀၁၁) တို့သည် လည်းကောင်း၊
ကျမ်းစာအုပ် များတွင်-
ကမ္ဘာ့ ဂန္ထဝင် တစ်ဆယ် (၁၉၇၄)နှင့်
ကမ္ဘာကျော် စာအုပ် ၁ဝဝ [မင်းကျော်၊ ညွန့်ကြူးနှင့် တွဲ၍ 'နွယ်သစ်' ကလောင် အမည်ဖြင့်] (၁၉၇၅) တို့သည် လည်းကောင်း ထင်ရှားသည်။
ဆုတံဆိပ်ရရှိမှုများ
တောရိုင်းမြေ [၁၉၆၇ အမျိုးသား စာပေဆု (ဘာသာပြန်)]၊
အရေးကြီးပြီ သွေးစည်းကြစို့ [၁၉၇၁ အမျိုးသား စာပေဆု (ဝတ္ထုရှည်)]၊
အိုဂျေရုဆလင် [၁၉၉၅ အမျိုးသား စာပေဆု (ဘာသာပြန်၊ သုတ)]၊
နေဝင်ဘုရင်များ [၁၉၉၈ အမျိုးသား စာပေဆု (ဘာသာပြန်၊ သုတ)] ရရှိ ခဲ့သည်။
