မြန်မာနိုင်ငံမှာ ရွေးကောက်ပွဲအပြီး အာဏာရ NLD ပါတီ၊ တပ်မတော်နဲ့ AA ရခိုင်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေက ပြန်လည်သင့်မြတ်ရေးနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ကမ်းလှမ်းချက်တွေ ထုတ်ပြန်လိုက်တဲ့အတွက် တိုင်းရင်းသား နိုင်ငံရေး အသိုင်းအဝန်းနဲ့ အကဲခတ်တွေကြား မျှော်လင့်ချက်တွေ ထွက်ပေါ်နေတဲ့အကြောင်းကို ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် ကိုမိုးဇော်က တင်ပြပါမယ်။
ရွေးကောက်ပွဲမှာ မဲအများစုနဲ့ အနိုင်ရထားတဲ့အတွက် အစိုးရသစ်ကို နောက်တကြိမ်ဦးဆောင်မယ့် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် NLD ပါတီအနေနဲ့ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုတွေရဲ့ ဆန္ဒကို အလေးထားသွားမှာဖြစ်ကြောင်းနဲ့ အနာဂတ် ဒီမိုကရေစီ ဖက်ဒရယ် ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်ရေးမှာ ပူးပေါင်းဖို့ တိုင်းရင်းသားနိုင်ငံရေးပါတီ ၃၉ ခုကို ဒီတပတ်ထဲမှာပဲ ကမ်းလှမ်းလိုက်တာပါ။
ကမ်းလှမ်းချက်အပေါ် KSPP ကချင်ပြည်နယ်ပြည်သူ့ပါတီ ဥက္ကဋ္ဌ၊ အင်ဂျန်းယန်မြို့နယ် မဲဆန္ဒနယ်အမှတ် ၁ က ရွေးကောက်ခံ ပြည်နယ် လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဒေါက်တာ တူးဂျာက ကြိုဆိုလိုက်ပါတယ်။
“တိုင်းရင်းသားတွေနဲ့ အမျိုးသားရင်ကြားစေ့ရေးလုပ်ဖို့ ဒီဟာက အဓိက ကျပါတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုရင် အချင်းချင်း အပြန်အလှန်နားလည်မှု တည်ဆောက်ဖို့လည်း လွယ်ကူသွားတာပေါ့။ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးနိုင်တဲ့ အနေအထားမျိုးရှိတာပေါ့။ အဲဒါ သီးခြားမဟုတ်တော့ဘဲ ပူးပေါင်းဖို့အတွက် ဖြစ်သွားတယ်လေ။ ဆက်စပ်မှုရှိသွားပြီပေါ့။ ဒါဆိုရင်တော့ ရှေ့ဆက်လုပ်ရမယ့်ဟာတွေကို ညှိညှိနှိုင်းနှိုင်းနဲ့ လုပ်ဆောင်သွားမယ်ဆိုရင်တော့ အဖြေကောင်းတွေ ရလာမှာပါ။ ဒါက ကောင်းတဲ့လုပ်ရပ်လို့ ကျနော်မြင်ပါတယ်။ ကြိုဆိုပါတယ်။”
ရွေးကောက်ပွဲမတိုင်ခင်ရက်ပိုင်းမှာပဲ အာဏာရ NLD အစိုးရက အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ National Unity Government ဖွဲ့စည်းဖို့ ရည်ရွယ်ထားကြောင်း ပြောဆိုထားပါတယ်။ ဘယ်လိုပုံစံဖွဲ့စည်းဖို့ ရည်ရွယ်ထားသလဲဆိုတာ ရှင်းရှင်းလင်း ကြေညာတာမရှိသေးပေမဲ့ ကမ်းလှမ်းလာတဲ့အခါ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းဖို့ အသင့်ရှိတယ်လို့လည်း KSPP ပါတီ ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာတူးဂျာက ပြောပါတယ်။
ရှမ်းပြည်နယ်မှာ မဲအများစုရရှိထားတဲ့ ပါတီတစ်ခုဖြစ်တဲ့ ရှမ်းတိုင်းရင်းသားများ ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် SNLD ကတော့ NLD ပါတီရဲ့ ရွေးကောက်ပွဲအပြီး ကမ်းလှမ်းချက်ကို တရားဝင်လက်ခံမရသေးတာကြောင့် ပါတီအတွင်း ဆွေးနွေးထားတာမရှိသေးကြောင်းနဲ့ ဒီအပေါ် သဘောထားမှတ်ချက် မပေးနိုင်သေးကြောင်း ပါတီ ပြောခွင့်ရသူက ပြောပါတယ်။
NLD က ကမ်းလှမ်းချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့တဲ့ တရက်တည်းမှာပဲ AA ရခိုင်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့က ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း ရွေးကောက်ပွဲမကျင်းပနိုင်တဲ့ မြို့နယ်တွေမှာ ဒီနှစ် မကုန်မီ ရွေးကောက်ပွဲအမြန်ဆုံးကျင်းပဖို့ အစိုးရနဲ့ တပ်မတော်ကို တိုက်တွန်းခဲ့သလို ကျင်းပနိုင်မယ့် အခြေအနေတွေ ပေါ်ပေါက်အောင် ပံ့ပိုးကူညီသွားမှာဖြစ်ကြောင်း သဘောထားထုတ်ပြန်ပါတယ်။
AA အဖွဲ့နဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ တိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်ပွားနေတဲ့ တပ်မတော်ကလည်း ထုတ်ပြန်ချက်ကို ကြိုဆိုခဲ့ပြီး ကျန်ရှိနေတဲ့နေရာတွေမှာ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပနိုင်ဖို့ ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်သွားမယ်လို့ ကြေညာခဲ့ပါတယ်။
NCA ခေါ် အပစ်ရပ်စာချုပ် လက်မှတ် ရေးထိုးထားတဲ့ ပအိုဝ်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ် ဥက္ကဋ္ဌ ဦးခွန်မြင့်ထွန်းကတော့ တပ်မတော်နဲ့ AA အကြား တိုက်ပွဲတွေ ပြင်းထန်ခဲ့ပေမဲ့ နိုင်ငံရေးအရ စေ့စပ်ညှိနှိုင်းဖို့ ကမ်းလှမ်းလာတဲ့အပေါ် ထောက်ခံကြောင်း အခုလို ပြောပါတယ်။
“တပ်မတော်နဲ့ AA အကြားမှာ အခုလို အပြန်အလှန်အားဖြင့် နိုင်ငံရေးအရ သဘောတူညီမှုတွေ၊ အယူအဆတွေ တူလာတယ်ဆိုတဲ့ဟာ အပေါ်မှာတော့ ကျနော်တို့ ကြိုဆို ထောက်ခံပါတယ်။ ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် နှစ်ဘက်မှာ တိုက်ပွဲတွေ ပြင်းပြင်းထန်ထန်ဖြစ်နေကြပေမယ်လို့ နိုင်ငံရေးအယူအဆတွေမှာ တူလာကြတဲ့အပေါ်မှာတော့ ကျနော်တို့ ကြိုဆိုတယ်။”
တပ်မတော်နဲ့ AA ရဲ့ထုတ်ပြန်ချက်အပေါ်မှာ ကချင်လွတ်လပ်ရေးအဖွဲ့ KIO မှာ ဒုဥက္ကဋ္ဌ အဖြစ်လည်း တာဝန်ယူခဲ့တဲ့ ဒေါက်တာတူးဂျာက အခုလို သုံးသပ်ပါတယ်။
“အဲဒီလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်း ၂ ခုက သဘောထား တူညီလာတဲ့အပိုင်းတွေက ဒါကတော့ ကောင်းတဲ့ လက္ခဏာလို့ မြင်ပါတယ်။ ဒါကို ရှေ့ဆက်လုပ်ဆောင်ရမယ့် လုပ်ငန်းစဉ်တွေမှာလည်း တွေ့ဆုံဆွေးနွေး ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်နိုင်တဲ့ အနေအထားမျိုး ပေါ်ပေါက်လာမယ်လို့ မျှော်လင့်တယ်ဗျ။ ဒါ စေတနာသန့်သန့်နဲ့ ရိုးရိုးသားသားနဲ့ ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်တယ်ဆို အပြောနဲ့ အလုပ် ကိုက်ညီဖို့ တော့ လိုပါတယ်။ အဲဒါကတော့ ကာယကံရှင်တွေအပေါ် မူတည်ပါတယ်။”
အရင်ကတော့ တပ်မတော်ဘက်က ထုတ်ပြန်ချက်တွေမှာ AA လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ကို အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အစည်းအဖြစ် သုံးနှုန်းခေါ်ဆိုခဲ့ပေမဲ့ ဒီတစ်ကြိမ် တပ်မတော်ရဲ့ ကြေညာချက်မှာတော့ ဒီစကားလုံးတွေ ပါဝင်တာ မတွေ့ရပါဘူး။
နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးမောင်မောင်စိုးက နှစ်ဘက်ထုတ်ပြန်ချက်ဟာ အစိုးရ၊ တပ်မတော်နဲ့ AA အကြား အလွတ်သဘောညှိနှိုင်းပြီးမှ ထွက်ပေါ်လာတာဖြစ်နိုင်ကြောင်း ရှုမြင်ပါတယ်။
“ကျနော့်အမြင်ကတော့ ဒီကြေညာချက်တွေဟာ အရင်ကနဲ့ မတူဘဲနဲ့ အတော်လေး ပျော့ပျော့ပြောင်းပြောင်း နှစ်ဘက်က လက်ခံနိုင်တဲ့ အသုံးအနှုန်းဝေါဟာရတွေနဲ့ ထွက်လာတယ်ဆိုတာ ကျနော်တို့ တွေ့ရပါတယ်။ အဲတော့ ဒီဟာနဲ့ တွက်ဆမယ်ဆိုရင် အလွတ်သဘောအပြန်အလှန် ညှိနှိုင်းပြီးမှ ထွက်လာတဲ့ ကြေညာချက်တွေလို့ ယူဆရပါတယ်။ အဲဒီတော့ အစိုးရ၊ တပ်မတော်နဲ့ AA အကြားမှာ အလွတ်သဘော ညှိနှိုင်းမှုတွေက ထွက်လာတဲ့ ကြေညာချက်လို့ ယူဆရတဲ့အတွက်ကြောင့်မိုလို့ တစ်စုံတစ်ရာ ကတော့ ဆောင်ရွက်လို့ ရနိုင်ပါတယ်။ ဆိုလိုတာကတော့ဗျာ ကျန်တဲ့နယ်တွေအားလုံးမှာ လုပ်သည်ဖြစ်စေ၊ မလုပ်သည်ဖြစ်စေ၊ လုပ်နိုင်ရင် အကောင်းဆုံးပေါ့။ ဒီလို ရလဒ်ကောင်းမျိုးတော့ ထွက်လာနိုင်မယ်လို့ မြင်ပါတယ်။”
ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပဖို့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ကြရင် နှစ်ဘက်ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုလျှော့ချတာ၊ လွှတ်တော်ပေါ်ပေါက်လာရင် နိုင်ငံရေးဘောင်ကျယ်လာရင် စစ်ဘောင်ကျယ်တာကို လျော့ချတာအပြင် ရပ်တန့်နေတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးမှုတွေ ပြန်ပြီး အသက်ဝင်လာနိုင်မယ်လို့လည်း ဦးမောင်မောင်စိုးက သုံးသပ်ပါတယ်။
“ဒီအခင်းအကျင်း ပြီးသွားလို့ရှိရင် AA နဲ့ မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ် ၄ ဖွဲ့နဲ့ ဒီ အစိုးရ၊ တပ်မတော်နဲ့ လုပ်မယ့် Bilateral ထိုးရေးကို ရှေ့ဆက်သွားနိုင်မယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ အဲဒီ ၃ချက် တစ်ဆင့်ခြင်းတစ်ဆင့် အောင်မြင်သွားရင်တော့ နောက် စားပွဲဝိုင်းနိုင်ငံရေးဆွေးနွေးပွဲတွေ၊ NCA စသည်ဖြင့် ဒီဟာတွေကို တဆင့်ခြင်းတဆင့် တက်သွားလို့ ရမယ်လို့ ထင်ပါတယ်။”
တပ်မတော်ကတော့ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးရတဲ့အထိ ဆွေးနွေးသွားဖို့ ကော်မတီတရပ်ကို ဖွဲ့စည်းလိုက်ကြောင်းလည်း ဒီသီတင်းပတ် အစောပိုင်းမှာ ကြေညာခဲ့တာပါ။ အဆင့်မြင့်အရာရှိတွေ ဦးဆောင်ပါဝင် ဖွဲ့စည်းလိုက်တဲ့ တပ်မတော် ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးမှုကော်မတီ အနေနဲ့ အစိုးရနဲ့ NCA တနိုင်ငံလုံးအပစ်ရပ်စဲရေးစာချုပ်မှာ လက်မှတ်ရေးထိုးထားတဲ့ အဖွဲ့တွေနဲ့ရော လက်မှတ်မထိုးရသေးတဲ့ အဖွဲ့တွေနဲ့ပါ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းသွားမှာ ဖြစ်ကြောင်းလည်း ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
Crd VOA News