သခင်တင်မြ (၁၉၂၄-၂၀၁၅)

သခင်တင်မြ သည် မြန်မာ့နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားမှုတွင် ကာလကြာမြင့်စွာ ပါဝင်ခဲ့သော နိုင်ငံရေးသမားတစ်ဦး ဖြစ်သည့်အပြင် နာမည်ကြီး နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားသူ တစ်ဦးဖြစ်သည်။

၁၉၂၄ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၉ရက်နေ့တွင် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး ဓနုဖြူမြို့တွင် မွေးဖွားခဲ့ပြီး မူလတန်းအောင်မြင်တဲ့အထိ ပညာသင်ကြားခဲ့သည်။ မိဘများမှာ ဦးဘိုးငြိမ်းနှင့် ဒေါ်အုန်းပွင့်တို့ ဖြစ်ပြီး ငယ်မည်မှာ မောင်စံထွန်း ဖြစ်သည်။

သခင်တင်မြသည် အသက် ၁၃နှစ်အရွယ်တွင် တို့ဗမာအစည်းအရုံးကို ဝင်ရောက်ပြီး သခင်တင်မြအဖြစ် ခံယူခဲ့သည်။ ၁၉၄၁ ခုနှစ် အသက် ၁၇နှစ်အရွယ်တွင် သခင်စိုးဦးဆောင်သော ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး မြေအောက်စည်းရုံးရေးသမားဘဝ၊ ၁၉၄၂ ပြည်တွင်းသူပုန်ခေါင်းဆောင်ဘဝ၊ ၁၉၄၄ ကွန်မြူနစ်ပါတီ ပထမအကြိမ်ကွန်ဂရက်ရဲ့ ဗဟိုကော်မတီဝင်ဘဝ၊ ၁၉၄၅ခုနှစ် ဖက်ဆစ်တော်လှန်ရေးတွင် တိုင်း ၇တိုင်း နိုင်ငံရေးမှူး၊ ၁၉၄၆ခုနှစ်တွင် အလံနီပါတီ ပေါလစ်ဗြူရိုအဖွဲ့ဝင်များအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ၁၉၄၉ တွင် အလံနီပါတီ နုတ်ထွက်ပြီးနောက် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့ကာ တောခိုခဲ့သည်။ ၁၉၅၈ တွင် ရန်ကုန်မြေအောက်စည်းရုံးရေး တာဝန်ခံ အဖြစ် ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီး အစိုးရ၏ဖမ်းဆီးမှုကို ခံခဲ့ရသည်။

ရန်ကုန်ဘောင်ဒရီစစ်အချုပ်ထဲတွင် ရှိနေချိန် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီဝင်အဖြစ်က နုတ်ထွက်ခဲ့သည်။ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်း၏ မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ်ကို ထောက်ခံပြီး ၁၉၆၂ တွင် မဆလအမြုတေပါတီတွင် စတင်တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ လမ်းစဉ်ပါတီ၏ ဗဟိုစည်းရုံးရေးကော်မတီ အကြံပေးအဖွဲ့တွင် ဗိုလ်ရဲထွဋ်၊ ကိုချစ်လှိုင် (ကိုကိုမောင်ကြီး)၊ ဗိုလ်သိန်းတန်၊ ဒေါက်တာမောင်မောင်၊ ဦးစောဦး၊ ဦးဘညိမ်၊ ဦးသီဟန်တို့နှင့်အတူ ပါဝင်ခဲ့သည်။

ပြည်သူပိုင်သိမ်းရေးအဖွဲ့ ခေါင်းဆောင်အဖြစ်တာဝန်ယူခဲ့ပြီး အမြုတေပါတီမှ ပြည်သူ့ပါတီအဖြစ် မဆလ(မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ်ပါတီ)၏ ပထမအကြိမ် ပါတီညီလာခံတွင် ဗဟိုကော်မတီဝင်အဖြစ် ၁၉၇၁ တွင် ရွေးချယ်ခံခဲ့ရသည်။ ၁၉၇၇ တွင် ပါတီမှ ထုတ်ပယ်ခံရပြီး နိုင်ငံ့ဂုဏ်ရည်ပထမဆင့် ချီးမြှင့်ခံခဲ့ရသော သခင်တင်မြသည် ၁၉၈၈ ဒီမိုကရေစီအရေးတော်ပုံအတွင်း ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့် ဗိုလ်ချုပ်အောင်ရွှေတို့ကို ကူညီပေးခဲ့သဖြင့် ရေကြည်အိုင်တွင် ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသည်။

၁၉၉၂ တွင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို ကူညီမှုဖြင့် ထောင်အနှစ် ၂ဝ ချမှတ်ခံခဲ့ရပြီး ဆီးကြိတ်ဝေဒနာကြောင့် ၁၉၉၃ တွင် ထောင်မှ လွတ်မြောက်လာခဲ့သည်။

စာပေရေးသားခြင်း

၁၉၄၁ ခုနှစ် မေလတွင် လျှို့ဝှက်ထုတ်ဝေသော ဗမာ့တော်လှန်မှု စာစောင်တွင် အလုပ်သမား၊ လယ်သမား သတင်းဆောင်းပါးများ စတင်ရေးသားခဲ့သည်။ ဂျပန်ခေတ်တွင် ကွန်မြူနစ်ပါတီ ဗမာပြည် (ခေတ္တ အိန္ဒိယ) အမည်ဖြင့် ငါတို့ ဘာတွေလိုနေသေးလဲ၊ လျှို့ဝှက်လှုပ်ရှားကျင့်သုံးနည်း စသော နိုင်ငံရေးစာတမ်းများ ရေးသားခဲ့သည်။

၁၉၄၅ ခုနှစ်တွင် ကွန်မြူနစ်ပါတီ မှတ်တမ်းကို ရေးသားခဲ့သည်။ ပြည်သူ့အာဏာဂျာနယ်ကို စတင်ထုတ်ဝေရာတွင် နိုင်ငံရေးဆောင်းပါးများ ရေးသားခဲ့ရာ သခင်တင်မြ ကလောင်အမည်ကို စတင်အသုံးပြုခဲ့သည်။

ထောင်မှ လွတ်မြောက်လာပြီးနောက် နိုင်ငံရေးတွင် ပါဝင်လှုပ်ရှားမှု မရှိတော့ဘဲ သမိုင်းမှတ်တမ်းများကို ရေးသားပြုစုခဲ့ပြီး ၁၉၄၅ ခုနှစ်အထိ ကိုယ်တွေ့နိုင်ငံရေးမှတ်တမ်းများကို ရေးသားထားသော ဘုံဘဝမှာဖြင့် စာအုပ်အပြင်၊ ဘုံဘဝမှာဖြင့် အမှားနှင့်အမှန်၊ ဘုံဘဝမှာဖြင့် ထပ်ချပ်မကွာ၊ ဘုံဘဝကိုဖြင့် မျှော်တိုင်းဝေး၊ ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့်ပတ်သက်သော မှတ်တမ်းများ၊ ဗိုလ်ချုပ်သာရှိနေသေးလျှင် စသော မှတ်တမ်းများကို ရေးသားခဲ့သည်။

သခင်တင်မြသည် မကွယ်လွန်မီက ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း အတ္ထုပ္ပတ္တိပြုစုရေးကော်မတီတွင် ပါဝင်ခဲ့ပြီး ကွယ်လွန်ချိန်အထိ ဗိုလ်ချုပ်၏ အတ္ထုပ္ပတ္တိစာအုပ်နှင့် ဘုံဘဝကိုဖြင့်မျှော်တိုင်းဝေး (၁၉၈၈ခုနှစ်အထိ) မှတ်တမ်းများကို အပြီးသတ် မပြုစုနိုင်ခဲ့ပေ။

သခင်တင်မြသည် ၂၀၁၅ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၈ ရက် အသက် ၉ဝ အရွယ်တွင် ရန်ကုန်မြို့နေအိမ်၌ ကွယ်လွန်ခဲ့သည်။