ရုံးအမှတ် (၁၉)၊ သယံဇာတနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေးဝန်ကြီးဌာန

သယံဇာတနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးဝန်ကြီးဌာနသည် ယခင် ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်း ရေးနှင့် သစ်တောရေးရာဝန်ကြီးဌာန နှင့် သတ္တုတွင်းဝန်ကြီးဌာနတို့ကို ၂၀၁၆ ခုနှစ်၊ မတ်လ (၃၀) ရက်နေ့တွင် ပေါင်းစည်းထားခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ဝန်ကြီးဌာန၏ လက်အောက်၌ ဦးစီးဌာန (၆)ခု လုပ်ငန်း (၅) ခု နှင့် တက္ကသိုလ်(၁) စုစုပေါင်း ဌာန(၁၂) ခုဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားရှိပါသည်။

ဝန်ကြီးဌာနနှင့် ပတ်သက်၍ သစ်တောကဏ္ဍ၊ သတ္တုကဏ္ဍ ဟူ၍ (၂)ပိုင်း ဖော်ပြထားပါသည်။

နောက်ခံသမိုင်း(သစ်တောကဏ္ဍ)

လယ်ယာနှင့်သစ်တောဝန်ကြီးဌာနကို ဝန်ကြီးရုံး၊ စီမံကိန်းနှင့်စာရင်းအင်းဦးစီးဌာန၊ မြန်မာ့စိုက်ပျိုးရေး လုပ်ငန်း၊ မြန်မာ့သစ်လုပ်ငန်း၊ မြန်မာ့စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးလုပ်ငန်း၊ ဆည်မြောင်းဦးစီးဌာန၊ သစ်တောဦးစီး ဌာန၊ ကြေးတိုင်နှင့် မြေစာရင်းဦးစီးဌာန၊ စက်မှုလယ်ယာဦးစီးဌာနနှင့် မြေတိုင်းဦးစီး ဌာနတို့ဖြင့် ဦးစွာ ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီး ရန်ကုန်မြို့၊ သိမ်ဖြူလမ်း၊ ဗိုလ်တစ်ထောင်မြို့နယ်ရှိ ဝန်ကြီးများရုံးတွင် ရုံးတည်ရှိခဲ့ပါသည်။

ထို့နောက် ၁၉၈၉ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၁၈ ရက်နေ့တွင် ရန်ကုန်မြို့၊ ရန်ကင်းမြို့နယ်၊ သီရိမင်္ဂလာ လမ်းသွယ်၊ ကမ္ဘာအေးဘုရားလမ်း၊ မြေတိုင်းဦးစီးဌာနဝင်းအတွင်းရှိ အဆောက်အဦသို့ ရုံးပြောင်းရွှေ့ ဖွင့်လှစ်ခဲ့ပါသည်။ နိုင်ငံတော်ငြိမ်ဝပ်ပိပြားမှုတည်ဆောက်ရေးအဖွဲ့၏ ၁၉၉၂ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၅ ရက် နေ့စွဲပါ အမိန့်ကြော်ငြာစာ အမှတ် (၁၇/၉၂) ဖြင့် လယ်ယာနှင့်သစ်တောဝန်ကြီးဌာနကို သစ်တော ရေးရာဝန်ကြီးဌာန (Ministry of Forestry) နှင့်လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေး ဝန်ကြီးဌာနဟူ၍ ဝန်ကြီး ဌာန (၂) ခု အဖြစ်သို့ ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီး သစ်တောရေးရာ ဝန်ကြီးဌာနလက်အောက်တွင် ဝန်ကြီးရုံး၊ စီမံကိန်းနှင့် စာရင်းအင်းဦးစီးဌာန၊ သစ်တော ဦးစီးဌာနနှင့် မြန်မာ့သစ်လုပ်ငန်းတို့ ဖွဲ့စည်းပါဝင်ခဲ့ ပါသည်။

၁၉၉၇ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၅ ရက်နေ့တွင် မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်း အပူပိုင်းဒေသအတွင်း စိမ်းလန်း စိုပြည်ရေးလုပ်ငန်းများကို ပိုမို ထိရောက်စွာ ဆောင်ရွက်နိုင်ရန်အတွက် ဌာနအသစ် အပူပိုင်းဒေသ စိမ်းလန်း စိုပြည်ရေးဦးစီးဌာနကို တိုးချဲ့ဖွဲ့စည်းခဲ့ကာ ယင်းဌာန၏ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်ရုံးကို မန္တလေးတိုင်းတွင် ဖွင့်လှစ်ထားရှိခဲ့ပါသည်။

၂၀၀၄ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လ ၁ ရက်နေ့တွင်သစ်တောရေးရာဝန်ကြီးဌာနအောက်ရှိ မြေတိုင်းဦးစီးဌာနအား လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးနှင့် ဆည်မြောင်းဝန်ကြီးဌာနအောက်သို့ လွှဲပြောင်းခဲ့ပြီးနောက် ၂၀၀၆ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၇ ရက်နေ့တွင် သစ်တောရေးရာဝန်ကြီးဌာနကို နေပြည်တော်ရှိ အဆောက်အဦ အမှတ်(၂၈)သို့ ပြောင်းရွေ့ ဖွင့်လှစ်ခဲ့ပါသည်။

၂၀၁၁ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၆ ရက်နေ့မှစတင်၍ နိုင်ငံတော်သမ္မတရုံး၏ အမိန့် ကြော်ငြာစာအမှတ် (၈၃/၂၀၁၁) အရ သစ်တောရေးရာဝန်ကြီးဌာနကို ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးနှင့် သစ်တောရေးရာဝန်ကြီး ဌာန (Ministry of Environmental Conservation and Forestry) အဖြစ် အမည် ပြောင်းလဲ သတ်မှတ်ခဲ့ ပါသည်။

၂၀၁၆ ခုနှစ် မတ်လ (၃၀)ရက် နေ့မှစတင်၍ ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော်၊ နိုင်ငံတော် သမ္မတရုံး၏ ကြော်ငြာချက်အမှတ် (၁/၂၀၁၆)အရ သယံဇာတနှင့်သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေးဝန်ကြီးဌာန (Ministry of Natural Resources and Environmental Conservation) အဖြစ် အမည်ပြောင်းလဲ သတ်မှတ်ခဲ့ပါသည်။

ဖွဲ့စည်းပုံ(သစ်တောကဏ္ဍ)

၁။ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးရုံး(https://www.monrec.gov.mm)

၂။ သစ်တောဦးစီးဌာန(https://www.forestdepartment.gov.mm)

၃။ မြန်မာ့သစ်လုပ်ငန်း(http://www.myanmatimber.com.mm)

၄။ အပူပိုင်းဒေသစိမ်းလန်းစိုပြည်ရေးဦးစီးဌာန(http://www.dryzonegreening.gov.mm)

၅။ ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးဦးစီးဌာန(https://www.ecd.gov.mm)

၆။ မြေတိုင်းဦးစီးဌာန(http://www.surveydepartment.gov.mm)

၇။ သစ်တောနှင့်ပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာတက္ကသိုလ် (https://www.ufes.edu.mm/)

နောက်ခံသမိုင်း(သတ္တုကဏ္ဍ)

မြန်မာနိုင်ငံတွင် သတ္တုတူးဖော်ရောင်းဝယ်မှုသည် ရှေးမြန်မာမင်းများ လက်ထက်ကပင် ထွန်းကားလာခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ ထိုခေတ်က သတ္တုတွင်းများကို ဘုရင်က ပိုင်ဆိုင်၍ သတ္တုတွင်းတူးသူများက လုပ်ကိုင်ခွင့် အတွက် အခွန်တော်များကို ဆက်သခဲ့ကြပါသည်။ သမိုင်းမှတ်တမ်းတင်နိုင်ခဲ့သော သတ္တုတွင်း လုပ်ငန်းမှာ (၁၅)ရာစုခေတ်တွင် တရုတ်လူမျိုးများ စတင်လုပ်ကိုင်ခဲ့သည့် ဘော်တွင်း သတ္တုတွင်းဖြစ်ကြောင်း သိရှိရ ပါသည်။ မြန်မာဘုရင်များခေတ်တွင် ငွေ၊ ခဲနှင့် သွပ်ကို ဘော်တွင်း၊ သံကို ရှမ်းပြည်နယ်၊ ခဲမဖြူကို အောက်မြန်မာပြည်ရှိ ထားဝယ်နှင့် မြိတ်၊ ပတ္တမြား၊ နီလာ ကျောက်မျက်ရတနာကို မန္တလေးမြို့မှ(၁၂)မိုင် အကွာရှိ စကျင်ဒေသမှလည်းကောင်း၊ မိုးကုတ်ဒေသမှ လည်းကောင်းထုတ်လုပ်ကြပါသည်။ ရရှိသောပတ္တမြား လုံးကြီးလုံးကောင်းကို ဘုရင်သို့ဆက်သရ ကြောင်းသိရှိရပါသည်။

၁၈၈၅ ခုနှစ် မြန်မာနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံလုံး ဗြိတိသျှလက်အောက်ရောက်ရှိခဲ့ပြီးနောက် ၁၈၈၇ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလတွင် Upper Burma Ruby Regulation ကို ပြဋ္ဌာန်းခဲ့ပြီး သတ္တုတွင်း၏ ကဏ္ဍ တစ်ရပ်ဖြင့်ပါဝင်ခဲ့သော ရေနံထုတ်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းနှင့် သက်ဆိုင်သည့် (ရေနံတွင်းနယ်နိမိတ် သတ်မှတ်ခြင်း၊ တွင်းအုပ်ရာထူးခန့်အပ်ထားခြင်း) ရေနံ‌မြေအက်ဥပဒေကို ၁၉၁၉ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ တွင် ပြဋ္ဌာန်းခဲ့ပါသည်။ ၁၉၂၄ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ(၁)ရက်နေ့တွင် သတ္တုတွင်းဥပဒေThe Mines Act (Indian Act 1923 1St July 1924) ကို ပြဋ္ဌာန်းခဲ့ပြီး MineralConcession Rules (1913) အရ ဂရန်ကွက်ချခြင်း၊ ဓာတ်သတ္တုခွန်သတ်မှတ်ခြင်း၊ အခွန်ကောက်ခံခြင်းတို့ကို ဘုရင်ခံမှတိုက်ရိုက် ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါသည်။ ၁၉၄၂ ခုနှစ်နှင့် ဂျပန်ခေတ် ရောက်ရှိခဲ့ချိန်တွင် သစ်တောနှင့်သတ္တုတွင်း ဝန်ကြီးဌာနဟူ၍ပေါ်ပေါက်ခဲ့ပြီး သခင်ထွန်းအုပ်က ဝန်ကြီးအဖြစ် စတင်တာဝန်ယူ၍ အဆင့်ဆင့် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ကြပါသည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် ၁၉၄၈ ခုနှစ်တွင် လွပ်လပ်ရေးရရှိခဲ့ပြီးနောက် သယံဇာတနှင့် ဓာတ်သတ္တုများ တူးဖော် ထုတ်လုပ်ရာတွင် နိုင်ငံသားများအနေဖြင့် ဥပဒေဖြင့်ပြဋ္ဌာန်းထားသောအကျိုးခံစားခွင့် ရရှိနိုင်စေရန် အတွက် လိုအပ်သောဥပဒေများပြဌာန်းခဲ့ပါသည်။ ၁၉၅၂ ခုနှစ်တွင် ဓာတ်သတ္တုပင်ရင်း အခြေအမြစ်များ တိုးတက် ဖွံ့ဖြိုးအောင် ဆောင်ရွက်ရေးကော်ပိုရေးရှင်းဥပဒေကို ပြဋ္ဌာန်းခဲ့ပြီး သတ္တုတွင်းများ၏ ပိုင်ဆိုင်မှု အချို့ကို နိုင်ငံတော်မှ ဝယ်ယူပြီးမူလကုမ္ပဏီနှင့် ဖက်စပ်စနစ်ဖြင့် ဆက်လက်လုပ်ကိုင်ခဲ့ပါသည်။ ၁၉၅၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလတွင် ဓာတ်သတ္တုဌာနခွဲအား စက်မှုလက်မှု နှင့်သတ္တုတွင်းဝန်ကြီးဌာနမှခွဲထုတ်၍ သတ္တုတွင်း ဝန်ကြီးဌာနအဖြစ် သီးခြားစီမံဆောင်ရွက်ခဲ့ ပါသည်။

နိုင်ငံတော်သမ္မတရုံး၏ ၂၀၁၆ ခုနှစ်၊ မတ်လ(၃၀)ရက်စွဲပါ ကြေငြာချက်အမှတ် (၁/၂၀၁၆)ဖြင့် သတ္တုတွင်း ဝန်ကြီးဌာန၊ ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးနှင့် သစ်တောရေးရာဝန်ကြီးဌာနတို့အား ပူးပေါင်း၍ သယံဇာတနှင့် သဘာ၀ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးဝန်ကြီးဌာနအဖြစ် ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါသည်။

ဖွဲ့စည်းပုံ(သတ္တုကဏ္ဍ)

၁။ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးရုံး(http://www.mining.gov.mm)

၂။ သတ္တုတွင်းဦးစီးဌာန

၃။ ဘူမိဗေဒလေ့လာရေးနှင့်ဓာတ်သတ္တုရှာဖွေရေးဦးစီးဌာန

၄။ အမှတ်(၁) သတ္တုတွင်းလုပ်ငန်း

၅။ အမှတ်(၂) သတ္တုတွင်းလုပ်ငန်း

၆။ မြန်မာ့ကျောက်မျက်ရတနာရောင်းဝယ်ရေးလုပ်ငန်း

၇။ မြန်မာ့ပုလဲထုတ်လုပ်ရေးနှင့်ရောင်းဝယ်ရေးလုပ်ငန်း